كولێرا چیه‌؟ چۆن ده‌گوازرێته‌وه‌؟

کۆلێرا چییە؟

کۆلێرا نەخۆشییەکی توند و سکچوونە کە بەهۆی هەوکردنی ڕیخۆڵە بە بەکتریا ژەهراوییەکەی Vibrio cholerae سیرۆگرووپی O1 یان O139 دروست دەبێت. بە مەزەندەکردن ساڵانە ١.٣ بۆ ٤ ملیۆن کەس لە جیهاندا تووشی کۆلێرا دەبن و ٢١ بۆ ١٤٣ هەزار کەسیش بەهۆیەوە دەمرن. ئەو کەسانەی تووشی کۆلێرا دەبن زۆرجار نیشانەیەکی سووکیان هەیە یان هیچ نیشانەیەکیان نییە، بەڵام کۆلێرا دەتوانێت توند بێت. نزیکەی یەک لە هەر ١٠ کەس کە بە کۆلێرا نەخۆش دەکەوێت تووشی نیشانە توندەکانی وەک سکچوونی ئاوی و ڕشانەوە و گرژبوونی قاچ دەبێت. لەم کەسانەدا خێرا لەدەستدانی شلەمەنی لەش دەبێتە هۆی وشکبوونەوە و شۆک. بەبێ چارەسەر، مردن دەتوانێت لە ماوەی چەند کاتژمێرێکدا ڕووبدات.

کۆلێرا لە کوێدا هه‌یه‌؟

بەکتریای کۆلێرا بەزۆری لە ئاودا یان لەو خۆراکانەدا دەبینرێت کە بەهۆی پیسایی (پیسایی) کەسێکەوە پیس بووە کە تووشی بەکتریای کۆلێرا بووە. کۆلێرا زۆرترین ئەگەری ڕوودانی هەیە و بڵاودەبێتەوە لەو شوێنانەی کە چارەسەرکردنی ئاویان بەپێی پێویست نییە، پاکوخاوێنی خراپ و پاکوخاوێنی پێویست نییە.

هەروەها بەکتریاکانی کۆلێرا دەتوانن لە ژینگەدا لە ڕووبارە سوێرەکان و ئاوەکانی کەنار دەریاکاندا بژین. له‌به‌ر ئه‌وه‌ ماسی کە بە کاڵ دەخورێت سەرچاوەی تووشبوونه‌ به‌ كولێرا